Lucerna to źródło energii i białka dla zwierząt przeżuwających. Dodatkowo lucerna dostarcza zwierzętom hodowlanym witaminy A i D oraz minerały wapń, fosfor, magnez. Lucerna może zostać przeznaczona na zielonkę, pastwisko, kiszonkę lub siano skarmiane(okres zimy), a nawet do produkcji wysokiej jakości suszu.
Jaka jest wartość pokarmowa lucerny?
Wartość pokarmowa lucerny jest uzależniona od jej fazy rozwojowej. W czasie wzrostu i rozwoju lucerny zachodzą w niej zmiany, które wpływają na wielkość, liczbę oraz masę pędów i liści(co ma też wpływ na jakość zebranej paszy. Tymczasem duża wartość pokarmowa lucerny jest efektem składu chemicznego i jakości składników pokarmowych, które są zawarte w suchej masie. W przypadku białka, jego zawartość utrzymuje się na poziomie od 17% do 22% suchej masy lucerny. Z kolei włókno to poziom 21–23% i jest odpowiedni dla zwierząt przeżuwających, natomiast zbyt wysoki dla drobiu i świń. Warto zwrócić uwagę, że lucerna zawiera także związki antyżywieniowe – saponiny(na poziomie 0,5–1,5%), które są szkodliwe dla układu pokarmowego przeżuwaczy, ale tylko przy zbyt dużym lub wyłącznym żywieniu tą paszą.
Koszenie lucerny w przedziale, co 35 dni umożliwia zbiór średniej wielkości plonu, o odpowiedniej zawartości białka ogólnego i włókna surowego, które pozwala na przeznaczenie lucerny na zielonkę, kiszonkę czy siano. Warto pamiętać, że częste koszenie prowadzi do zmniejszenia plonu i skrócenia okresu użytkowania lucernika. Warto też zapamiętać, że wcześnie skoszona zielonka lucerny stanowi źródło:
- karotenu – prowitaminy A,
- kwasu pantotenowego,
- witaminy PP.
Jednakże zbiór we wczesnej fazie jest źle tolerowany przez roślinę i może prowadzić do jej zamierania. Z kolei w przypadku opóźniania zbioru zmniejsza się także strawność suchej masy. Strawność jest najwyższa przy zbiorze przed pąkowaniem(na poziomie 67,7%), natomiast najniższa jest przy zbiorze na początku kwitnienia(56,3%).
W momencie, gdy rośliny lucerny zmierzają do uformowania kwiatostanów zmniejsza się także zawartość białka i pozostałych składników o charakterze metabolicznym dla rośliny, a wzrasta zawartość włókna surowego, który tworzy przede wszystkim łodygi. Z tych powodów najkorzystniejszym momentem koszenia lucerny na zielonkę jest czas od początku pąkowania do początku kwitnienia.
Susz z lucerny to wartościowy komponent paszowy w mieszankach dla drobiu, ze szczególnym wskazaniem na kury nośne i brojlery. Lucerna jest naturalnym barwnikiem, gdyż zawiera około 60–100 mg beta-karotenu na kilogram suszu. Dlatego też zastosowanie suszu w ilości 1-2% mieszanki paszowej umożliwia nadanie pożądanego zabarwienia żółtkom jaj i tuszkom brojlerów. Jest to istotne z uwagi na odchodzenie od syntetycznych substancji barwiących w paszach.
Susz z lucerny znajduje także zastosowanie, jako składnik pełnoporcjowych mieszanek paszowych przeznaczonych dla królików i szynszyli. W tej sytuacji stosuje się do 200 g suszu na kg paszy. Susz z lucerny jest paszą chętnie pobieraną przez zwierzęta i sprawdza się w żywieniu bydła, trzody, drobiu, owiec i koni. Susz jest wykonywany zwykle z liści, w skład których wchodzą w sole mineralne(wapń,fosfor,potas,magnez), witaminy czy aminokwasy egzogenne.